Kolejne uczelnie Krakowa zaczęły powstawać po II wojnie światowej. Większość była kontynuacją pewnej myśli oświatowej i rozwoju różnych dziedzin edukacji. Niektóre tworzone były w wyniku planowanych zabiegów władz w celu osłabienie silnego ośrodka niezależnej myśli, czyli Uniwersytetu Jagiellońskiego. W ostatecznym rozrachunku wszystkie z nich przyczyniły się do rozwoju miasta i awansu społecznego wielu pokoleń ludzi z najdalszych zakątków Polski i świata.
Politechnika Krakowska
Jedną z nich była Politechnika Krakowska, która została utworzona w 1945 r. jako Wydziały Politechniczne, przekształcone następnie w całkowicie niezależną uczelnię w 1954 roku. Od 1976 r. zyskała także swojego patrona, którym jest Tadeusz Kościuszko. Kształci studentów na wielu kierunkach związanych z naukami ścisłymi, inżynieryjnymi i architekturą. Najbardziej znanym obiektem uczelni jest budynek przy ul. Warszawskiej 24, będący dawnymi koszarami wojskowymi im. Arcyksięcia Rudolfa. Powstał on w latach 1871-1977 wg. planów Antoni Łuszczkiewicza. W 20-leciu międzywojennym koszary nosiły imię Jana III Sobieskiego. W czasie II w.ś. Niemcy używali ich do celów wojennych. Politechnika zajęła obiekt w 1947 r. i do dzisiaj pełni on funkcje administracyjne i edukacyjne dla kilku wydziałów. W budynku znajdziemy kilka tablic poświęconych m.in. Tadeuszowi Kościuszce oraz Armii „Kraków”, która w 1939 roku miała tutaj swój sztab. Podobno w murach dawnych koszar pojawia się duch żołnierza, który miał tutaj popełnić samobójstwo.
Akademia Muzyczna
Powstała w 1945 roku i miała kontynuować tradycję krakowskich konserwatoriów i towarzystw muzycznych. Od 1946 roku przyjęła nazwę Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna. W 1979 ostatecznie ukształtowała się jako Akademia Muzyczna edukująca artystycznie wiele pokoleń Polaków. Jej rektorem w latach 70 XX w. był światowej sławy kompozytor Krzysztof Penderecki. Główna siedziba uczelni zmieniała się kilkakrotnie. Zajmowała ona obiekty przy ul. Basztowej, następnie od 1948 ul. Warszawskiej i na ponad 50 lat przy ul. Starowiślnej (dawna Bohaterów Stalingradu). W 1993 r. przejęła budynek na ul. Św. Tomasza. Była to dawna Giełda Towarowo-Pieniężna, wybudowana w latach 20 XX wieku (projekt: Ludwik Wojtyczka). Po II wojnie światowej, od 1949 roku, budynek ten niechlubnie był siedzibą Komitetu Wojewódzkiego (inaczej zwanego Krakowskim) PZPR.
Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego
W 1950 roku na bazie Wydziału Lekarskiego, Stomatologii, Studium Wychowania Fizycznego i Wydziału Farmacji utworzono Akademię Lekarską, która następnie zmieniła nazwę na Medyczną. Jej korzenie sięgały więc początków nauczania medycyny w Krakowie, czyli XIV wieku. Za swego patrona przyjęła Mikołaja Kopernika. Jako odrębna uczelnia zajęła obiekty należące do Uniwersytetu Jagiellońskiego. Funkcjonowała jako osobna jednostka do 1993 roku, kiedy to została wcielona do Alma Mater jako Collegium Medicum UJ. Zajmuje ona wiele budynków o historycznym znaczeniu. Główna siedziba znajduje się na ul. Św. Anny w dawnym Collegium Nowodworskiego, czyli jednej z najbardziej znanych szkół średnich, istniejącej w Krakowie od przełomu XVI i XVII wieku.
Uniwersytet Rolniczy
Kolejną z uczelni wyższych powstałych po II światowej była Wyższa Szkoła Rolnicza, powołana do życia w 1953 r. na bazie dawnego Wydziału Rolniczego i Leśnego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Tradycja nauczania rolnictwa w Krakowie sięga jednak XIX wieku, kiedy to w 1890 roku powołano do życia Studium Rolnicze UJ. W krótkim czasie samodzielna uczelnia rozwinęła się o kolejne wydziały, proponując studentom szeroki wybór kierunków. W 1972 r. została przemianowana na Akademię Rolniczą, następnie w 1978 przyjęła za swojego patrona Hugona Kołłątaja. Jako Uniwersytet istnieje od 2008 roku. Najbardziej znanym budynkiem uczelni jest Collegium Agronomicum inaczej zwane Godlewskiego (Al. Mickiewicza 21), wybudowany z cegły w latach 1908-1911 wg. projektu Józefa Sarego. Pełnił on funkcje edukacyjne, przerywane tylko przez dwie wojny światowe, kiedy zajmowały go koszary i lazaret oraz w latach 1939-1945 urzędy GG.
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II
Jest to jeden z najmłodszych uniwersytetów krakowskich, chociaż korzeniami sięgający czasów średniowiecza. Jest kontynuatorem Wydziału Teologicznego UJ, który funkcjonował w latach 1397-1954 i został zamknięty przez władze PRL-u. W 1981 r. dzięki staraniom papieża Jana Pawła II została powołana Papieska Akademia Teologiczna, która kształciła teologów, filozofów i historyków kościoła. Kolejne zmiany nastąpiły w XXI wieku. Uczelnia zmieniła status na Uniwersytet Papieski JP II oraz znacznie poszerzyła ofertę edukacyjną. Zajmuje ona budynki, leżące w sercu Starego Miasta. Rektorat oraz administracja mieści się przy ul. Kanoniczej. Najcenniejszym historycznie obiektem uczelni jest Dom Długosza (Kanonicza 25) miejsce związane ze słynnym kronikarzem, ale również historią miłosną Jadwigi i Jagiełly (tu można dać linka do wcześniejszego artykułu) czy Stanisławem Wyspiańskim, który mieszkał w nim w XIX stuleciu.
Pozostałe uczelnie, które powstały po II wojnie światowej, takie jak Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN, Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. Ludwika Solskiego czy Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha, mają znacznie krótszą tradycję oraz ulokowane są w miejscach, których historia tworzy się na naszych oczach. W swoich murach kształciły wielu wybitnych Polaków, o których przypominają liczne tablice i popiersia zdobiące główne hole czy otaczające budynki skwery i zieleńce.
Proponowana trasa zwiedzania.
Politechnika Krakowska (ul. Warszawska), Uniwersytet Rolniczy (Al. Mickiewicza) Collegium Medicum UJ (ul. św. Anny), UPJP II (ul. Kanonicza), Akademia Muzyczna (ul. Św. Tomasza)
