This is custom heading element

Kraków w latach 1918 – 1939

Pierwsza część wystawy pokazuje Kraków przed wybuchem II wojny światowej. Przedstawione fotografie mieszkańców ukazują jego wielokulturowość i wielowyznaniowość, a zaprezentowana mapa przedstawia Kraków prawie 100 lat temu. Niezwykle ciekawym obiektem będącym własnością muzeum jest fotoplastykon z przełomu XIX i XX wieku – maszyna służąca do indywidualnego oglądania zdjęć stereoskopowych, sprawiających wrażenie przestrzennych. Używany był w Krakowie w latach 1920 – 1970. Znajdująca się w tej części sala kinowa zaprasza na wyświetlany dokument o pracownikach DEF (Deutsche Emailwarenfabrik).

Sonderaktion Krakau

Zrekonstruowana sala wykładowa Collegium Novum wprowadza turystów w przestrzeń obrazującą wydarzenia z dnia 6 Listopada 1939 roku – Sonderaktion Krakau – czyli aresztowanie 183 osób zatrudnionych na stanowiskach naukowych i administracyjnych krakowskich uczelni. Finalnie, końcem listopada 1939 roku trafili oni do obozu

Sachsenhausen, skąd w lutym 1940 roku (w skutek międzynarodowych pertraktacji) zwolniono 101 osób powyżej 40 roku życia. Kolejne zwolnienia następowały w latach 1940 – 1941. Ze względu na wiek, ciężką przymusową pracę, warunki atmosferyczne część z aresztowanych zmarła w obozie, część po zwolnieniu. Akcja Sonderaktion Krakau uderzyła w mieszkańców Krakowa. Pokazała po raz pierwszy skalę terroru i zamiary okupanta wobec inteligenckiej społeczności miasta.

Getto

Już od 1940 roku prowadzono w Krakowie akcje wysiedleńcze zmierzające do zmniejszenia liczby Żydów. Bowiem zgodnie z rozporządzeniem Kraków – stolica Generalnego Gubernatorstwa mała być miastem „czystym rasowo” – wolnym od Żydów. Ciemny, wąski korytarz, otoczony imitującym kształt macew murem, symbolizuje utworzone w marcu 1941 roku Getto. Fotografie ulic, ludzi, spisane wspomnienia – wszystko to przywołuje smutek tamtych dni. Małe, zatłoczone mieszkanie – element ekspozycji – przedstawia realia wojenne. W związku z ogromnym przeludnieniem w takich izbach mieszkało po kilkanaście osób – często zupełnie sobie obcych. Po dwóch latach istnienia żydowskiej dzielnicy mieszkaniowej, podczas jej likwidacji, część Żydów, zdolnych do pracy trafiło do Obozu Płaszów. Tam los też ich nie oszczędzał. Wykonując ciężką, fizyczną pracę narażeni byli na gniew komendanta Amona Gotha. Z jego ręki zginęło ponad 500 osób. Jednym z jego „ulubionych zajęć” było strzelanie do swych pracowników z tarasu rezydencji, w której mieszkał. W Styczniu 1944 roku Obóz Płaszów zamieniono na Obóz Koncentracyjny, w którym więziono również Polaków, Węgrów, Słowaków czy Romów.

Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata

Choć pełna nazwa muzeum to Fabryka Emalia Oskara Schindlera (prezentująca wystawę „Kraków Czas Okupacji 1939 – 1945), nie jest poświęcone Oskarowi Schindlerowi. Na wystawie nie mogło jednak zabraknąć wspomnień wybawiciela ponad 1000 ludzkich istnień. Ekspozycja prezentuje fotografie Schindlera wykonane na terenie fabryki w czasie wojny oraz zdjęcia z jego ocalonymi przyjaciółmi zrobione już po wojnie. Jednym z pomieszczeń muzealnych jest autentyczny gabinet tego przedsiębiorcy z zachowaną mapą Europy, na której zaznaczone są nazwy miast w języku niemieckim (klatka schodowa, na szczycie, której w filmie „Lista Schindlera” umieszczono gabinet Oskara Schindlera powstała w latach 1949 – 1950 tak, więc to filmowe wnętrze gabinetu zapadające w pamięć zwiedzającym nie jest autentyczne). W ostatniej muzealnej przestrzeni na zwiedzających spoglądają twarze ocalonych przez Schindlera. Ich historie i powojenne losy spisane zostały w kilku dostępnych w sklepiku muzealnym publikacjach. Są niepodważalnym dowodem, że „kto ratuje jedno życie, ratuje cały świat…”