Temat na dziś to Murale Kraków! W jaki sposób dzieła malarskie wpływają na przeobrażenie przestrzeni miejskiej? Gdzie w Krakowie można zobaczyć najciekawsze murale? Poruszamy te i wiele innych ciekawych zagadnień związanych ze sztuką uliczną!
Czym są murale?
Mural to rodzaj dekoracyjnego malowidła ściennego, najczęściej o charakterze monumentalnym. Od lat murale są integralną częścią krajobrazu kulturowego wielu miast – zdobią elewacje budynków oraz elementy infrastruktury komunikacyjnej, takie jak mosty, wiadukty, przejścia podziemne czy schody. Wielu uznanych artystów całą swoją działalność koncentruje wokół tej szczególnej formy wyrazu.
Sztuka uliczna ma zwykle bardzo szeroki krąg odbiorców (wszyscy przechodnie!). Jej uprawianie daje artyście unikatową możliwość zaprezentowania swojego dzieła masowemu odbiorcy. Wielu twórców wyraża za pomocą murali swoje poglądy w ważnych kwestiach społecznych czy egzystencjalnych. Barwne, często ogromnych rozmiarów dzieła, niejednokrotnie mające kontrowersyjne lub pobudzające do refleksji przesłanie, robią duże wrażenie i trudno przejść obok nich obojętnie.
Nie można również pominąć kluczowej funkcji murali wynikającej z ich walorów estetycznych. Powstają często w zaniedbanych zakątkach miasta, całkowicie odmieniając otoczenie.
Początki Street-Artu sytuują ten nurt artystyczny w kręgu sztuki zbuntowanej, antysystemowej, często powstającej wbrew władzom. Współcześnie uznani artyści często pracują pod patronatem władz miasta. Tworzenie murali bywa ważnym punktem w programie festiwali artystycznych lub elementem większych projektów.
Murale i PRL
Murale były obecne w przestrzeni miejskiej Krakowa już w epoce PRL. Pełniły wówczas zupełnie inną funkcję. Wykorzystywano je jako formę reklamy wielkoformatowej. Propagowano w ten sposób m. in. usługi PKO, PZU bądź Totalizatora Sportowego. Ze względu na brak wolnego rynku, nie było ich oczywiście wiele. Mogłyby być ciekawym świadectwem minionych czasów, ale niestety większość z nich została dawno zamalowana. Warto tu jednak wspomnieć, choćby o reklamie kosmetyków Miraculum zdobiącej tzw. „ścianę ogniową” kamienicy przy ul. Worcella, o reklamie PKO na Karmelickiej, czy Eldomu (uroczy mural z maszynami do szycia) na Starowiślnej.
Murale Kraków – Street-Art pełną gębą
Ile właściwie jest współczesnych murali w Krakowie? Nawet gdybyśmy podali Państwu odpowiedź na to pytanie, zapewne bardzo szybko uległaby dezaktualizacji. Wciąż powstają nowe dzieła. Starsze niekiedy znikają, np. przy okazji wyburzania zrujnowanych kamienic. Jedno jest pewne – liczba koncepcji artystycznych i chętnych do ich realizacji rośnie z roku na rok. Jednym z najświeższych dzieł jest praca hiszpańskiego artysty używającego pseudonimu Dulk, która ozdobiła Rondo Mogilskie. Jest to urzekające kolorami i wizją przedstawienie smoka wawelskiego utrzymane w baśniowo-surrealistycznym klimacie. Do najbardziej lubianych przez mieszkańców realizacji street-artowych należą „tęczowe” schody na ul. Tatrzańskiej. Każdy stopień pomalowany jest innym kolorem, na każdym schodku przeczytać można inny cytat.
Fantastyczne murale autorstwa znakomitych twórców z Polski i zagranicy (są wśród nich m. in. Pil Peled z Izraela czy Blu z Italii) można oglądać na Kazimierzu i Podgórzu. Wiele z nich to nie tylko wspaniałe dzieła plastyczne, ale również błyskotliwe, wyrażone za pomocą malarskiej metafory refleksje na temat kondycji współczesnego społeczeństwa oraz dziedzictwa kulturowego. Pięknym tego przykładem może być mural na ścianie Muzeum Żydowskiego Galicja. Autorem tej pracy jest Marcin Wierzchowski. Już w warstwie formalnej twórca nawiązał do kultury żydowskiej, inspirując się tradycyjnymi wycinankami. Malowidło przedstawia dawną europejską diasporę i współczesny Izrael połączone wspólną tradycją (symbolizuje ją menora).
Murale Kraków – zwiedzanie z przewodnikiem
Spacer szlakiem najciekawszych ulicznych realizacji artystycznych w Krakowie to przeżycie estetyczne i intelektualna przygoda. Trudno o lepszy sposób na poznanie przestrzeni miejskiej, kultury współczesnego Krakowa i komponentów składających się na tożsamość mieszkańców miasta. Szczegóły wycieczki Murale Kraków wraz z opisami dzieł, które będą Państwo mieli okazję zobaczyć. Zapraszamy!
