Jak większość dobrych pomysłów, idea budowy synagogi zrodziła się w głowie kobiety, Brajndly. Jak głosi inskrypcja na ścianie bożnicy, to ona namówiła swojego męża Izaaka Jakubowicza do ufundowania budowli. Urzeczywistnienie pomysłu wymagało jedynie zgody króla Władysława IV, którą małżonkowie uzyskali 30 kwietnia 1638 roku. Jeśli jesteście Państwo zainteresowani tematem synagoga Izaaka Kraków zwiedzanie i historia obiektu, przeczytajcie koniecznie!
Krzyż i Aron ha-kodesz
Choć przewodnicy chętnie podkreślają, że od lat na Kazimierzu dwie wielkie religie: chrześcijaństwo i judaizm, koegzystowały ze sobą w harmonii, tę harmonię czasem zakłócały różne spory. Tak było i w przypadku synagogi Izaaka: ksiądz Marcin Kłoczyński, ówczesny prepozyt klasztoru kanoników regularnych laterańskich przy kościele Bożego Ciała, sprzeciwiał się budowie, argumentując, iż bożnica stojąca tak blisko chrześcijańskich domów będzie przeszkodą dla kapłanów niosących wiatyk do chorych… Consensus osiągnięto po 6 latach i w 1644 roku nastąpiło uroczyste otwarcie bożnicy. Według jednej wersji historii synagogi jej budowniczym miał być Włoch Giovanni Trevano, inne przekazy stawiają w tej roli Jana Laitnerna.
Jest to chyba jedyna krakowska synagoga, w której w latach 40-tych nad zniszczonym Aron ha-kodesz wisiał krzyż. W 1946 roku zrujnowaną bożnicę planowano przebudować na świątynię Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego. Warto zwrócić uwagę na dobudowane w 1924 roku przed wejściem do synagogi dwubiegowe schody z balustradami i gankiem arkadowym, przeznaczonym dla kobiet, zaprojektowane przez Zygmunta Prokesza.
Wewnątrz nie można przegapić wspaniałej dekoracji stiukowej prawdopodobnie dzieła Jana Baptysty Falconiego.
Legendy
Ucho turystów zwiedzających Kazimierz cieszą zazwyczaj dwie legendy dotyczące synagogi. Rabin Izaak dowiedział się o planowanym napadzie na bożnicę i poprosił o pomoc rabina Jom Tow Hellera. Obaj postanowili zamknąć bramę Miasta Żydowskiego, a zostawić otwartą tę, która prowadzi przez cmentarz Remuh. 26 Żydów ubrano w białe szaty, uzbrojono w kije, i położono na cmentarzu. Kiedy pojawili się złodzieje zobaczyli idące ku nim zjawy emanujące światłem. Myśląc, że to duchy przestraszyli się i uciekli, nie mając pojęcia, że niepokojący blask bijący od szat to efekt oparów gazu błotnego unoszących się nad cmentarzem.
Druga legenda tłumaczy, dlaczego nie wolno rezygnować z podążania za marzeniami. Rabin Izaak miał sen o skarbie ukrytym pod mostem w Pradze. Po przebudzeniu nie zwlekał i udał się w podróż. Na moście zaczepił go żołnierz i słysząc opowieść o śnie, niemiłosiernie wyśmiał Izaaka, mówiąc że on też ma sny o skarbie ukrytym w domu Izaaka w Krakowie w piecu, ale tylko głupcy wierzą w senne marzenia. Natomiast rabin wrócił do Krakowa rozmontował piec i znalazł tak wielką sumę pieniędzy, że za niewielką jej część ufundował synagogę nazwaną jego imieniem.
Jeszcze kilka ważnych faktów…
Synagoga mieści się na ul. Kupa. Bywa, że nazwa ta wywołuje wśród zwiedzających Kazimierz salwę śmiechu. Nie ma jednak nic wspólnego z tym, co mają na myśli roześmiani turyści… Słowo „kupa” w języku hebrajskim oznacza „mnóstwo” lub „skarb kahału”. „Kahał” natomiast w języku jidysz oznacza gminę.
Niezwykle cenna jest najstarsza polichromia w bożnicy. Znajduje się u szczytu ściany wschodniej. W cytacie biblijnym znajduje się chronogram 404, czyli data około roku 1643-1644.
W synagodze Izaaka zachowały się jedne z nielicznych w Polsce polichromie Babińca ufundowane przez zamożne kobiety.
5 grudnia 1939 roku hitlerowcy nakazali Maksymilianowi Redlichowi spalić Torę. Kiedy odmówił wykonania rozkazu, został rozstrzelany przed wejściem do bożnicy.
Nie każdy wie, że w budynku synagogi funkcjonowała pracownia teatralna, a w latach 1943-1944 jako malarz dekoracji pracował tu znany artysta Tadeusz Kantor.
Synagoga Izaaka Kraków zwiedzanie
Synagoga Izaaka jest otwarta dla turystów codziennie od 8.30 do 20.00. z wyjątkiem sobót i świąt żydowskich. W piątki od 8.30 do 14.30. Bilet wstępu kosztuje 7 zł, ulgowy 4 zł. Na wystawie można obejrzeć dwa filmy poświęcone życiu Żydów: „Krakowski Kazimierz” (1936) oraz „Przesiedlenie do getta”. Na tyłach synagogi znajduje się niewielka restauracja Shalom serwująca produkty koszerne. Dodatkowo o godzinie 18.00 w wybrane dni tygodnia odbywają się tutaj koncerty muzyki klezmerskiej. Zwiedzanie synagogi jest ważnym punktem w programie zwiedzania Kazimierza z przewodnikiem.
